Pomoc dla osób usamodzielnianych
Zgodnie z art. 240 ust. 1 Ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, do pomocy dla osób usamodzielnianych, które przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy opuściły rodzinę zastępczą albo placówkę opiekuńczo-wychowawczą, albo pobierają pomoc przyznaną im na podstawie art. 88 ust.1 Ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, stosuje się przepisy dotychczasowe.
Pomoc w usamodzielnieniu i integracji ze środowiskiem
Osoba, która osiągnęła pełnoletność w rodzinie zastępczej oraz osoba pełnoletnia opuszczająca placówkę opiekuńczo-wychowawczą typu:
- rodzinnego np. rodzinny dom dziecka
- socjalizacyjnego np. dom dziecka
- dom pomocy społecznej dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej intelektualnie
- dom dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży (jeżeli bezpośrednio przed przyjęciem do tego domu przebywała co najmniej rok w innej z wymienionych placówek)
- schronisko dla nieletnich
- zakład poprawczy
- specjalny ośrodek szkolno-wychowawczy
- młodzieżowy ośrodek wychowawczy
poprzez pracę socjalną zostaje objęta pomocą mającą na celu jej życiowe usamodzielnienie i integrację ze środowiskiem.
O pomoc, o której mowa wyżej, może ubiegać się osoba jeżeli:
1) była umieszczona w rodzinie zastępczej lub skierowana na pobyt całodobowy do placówki opiekuńczo-wychowawczej, domu pomocy społecznej albo specjalnego ośrodka szkolno-wychowawczego na podstawie orzeczenia sądu
2) przebywała w rodzinie zastępczej, placówce opiekuńczo-wychowawczej, domu pomocy społecznej, schronisku dla nieletnich, zakładzie poprawczym, specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym albo młodzieżowym ośrodku szkolno-wychowawczym co najmniej rok
3) co najmniej na rok przed osiągnięciem pełnoletności wskaże osobę, która podejmie się pełnienia funkcji opiekuna usamodzielnienia oraz przedstawi pisemną zgodę tej osoby na pełnienie tej funkcji
4) co najmniej na miesiąc przed osiągnięciem pełnoletności złoży indywidualny program usamodzielnienia (uwzględniający plan podejmowanych działań i terminy ich realizacji) i realizuje założenia tego programu (podpisanie indywidualnego programu usamodzielnienia przez osobę usamodzielnianą, opiekuna usamodzielnienia oraz kierownika powiatowego centrum pomocy rodzinie jest podstawą przyznania świadczeń na usamodzielnienie),
5) złoży wniosek o przyznanie wymienionej pomocy zaopiniowany przez opiekuna usamodzielnienia.
Opiekunem usamodzielnienia może być (po wyrażeniu zgody):
- jedno z rodziców zastępczych
- dyrektor placówki rodzinnej
- pracownik socjalny powiatowego centrum pomocy rodzinie
- wychowawca
- psycholog
- pracownik socjalny placówki opiekuńczo wychowawczej, domu pomocy społecznej, schroniska dla nieletnich, zakładu poprawczego, specjalnego ośrodka szkolno-wychowawczego, młodzieżowego ośrodka wychowawczego
- inna osoba wskazana przez opiekuna usamodzielnienia
Do zadań opiekuna usamodzielnienia należy:
- zaznajomienie się z dokumentacją i drogą życiową osoby usamodzielnianej
- opracowanie wspólnie z osobą usamodzielnianą indywidualnego programu usamodzielnienia
- ocena realizacji indywidualnego programu usamodzielnienia oraz jego modyfikowanie
- współpraca z rodziną osoby usamodzielnianej oraz ze środowiskiem lokalnym, zwłaszcza ze szkołą oraz gminą
- opiniowanie wniosku o pomoc pieniężną na usamodzielnienie i pomoc pieniężną na kontynuowanie nauki
Formy pomocy w usamodzielnieniu i integracji ze środowiskiem
Usamodzielniany wychowanek zostaje objęty pomocą:
1) pieniężną na usamodzielnienie,
2) pieniężną na kontynuowanie nauki,
3) w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych, w tym w mieszkaniu chronionym,
4) w uzyskaniu zatrudnienia,
5) na zagospodarowanie - w formie rzeczowej.
Pomoc pieniężna na usamodzielnienie przysługuje:
- na wniosek osoby usamodzielnianej zaopiniowany przez opiekuna usamodzielnienia,
- jeżeli osoba usamodzielniana zadeklaruje się pisemnie, że pomoc ta zostanie przeznaczona na zaspokojenie ważnej życiowej potrzeby, w szczególności na polepszenie warunków mieszkaniowych, stworzenie warunków do działalności zarobkowej, w tym podniesienie kwalifikacji zawodowych, pokrycie wydatków związanych z nauką (innych niż wydatki związane z pomocą pieniężną na kontynuowanie nauki) i osoba usamodzielniana realizuje założenia programu usamodzielnienia.
Pomoc pieniężna na kontynuowanie nauki przysługuje:
- na wniosek osoby usamodzielnianej kontynuującej naukę w gimnazjum, szkole ponadpodstawowej, szkole ponadgimnazjalnej lub szkole wyższej zaopiniowany przez opiekuna usamodzielnienia
- w wysokości 759 zł miesięcznie w okresie nauki, do czasu jej ukończenia, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez osobę usamodzielnianą 25 lat
- jeżeli osoba realizuje założenia programu usamodzielnienia
Pomoc w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych poprzez:
- informowanie oraz pomoc uzyskaniu mieszkania socjalnego z zasobów gminy
- umożliwienie okresowego zamieszkania w mieszkaniu chronionym
Pomoc w uzyskaniu zatrudnienia, w szczególności poprzez:
- informowanie o instytucjach wspomagających w poszukiwaniu pracy
- współpraca z powiatowym urzędem pracy
- doradztwo zakresie podnoszenia kwalifikacji zawodowych, uczestniczenia w kursach przygotowawczych, pomoc w wyborze zawodu, itp.
Pomoc na zagospodarowanie przysługuje:
- w formie pieniężnej, na zakup: materiałów niezbędnych do przeprowadzenia remontu i wyposażenia mieszkania, niezbędnych urządzeń domowych, pomocy naukowych, sprzętu rehabilitacyjnego i sprzętu, który może służyć do podjęcia zatrudnienia
- pomoc może być przyznana w formie rzeczowej
Pomoc dla osób usamodzielnianych
Osobie opuszczającej, po osiągnięciu pełnoletności, rodzinę zastępczą, rodzinny dom dziecka, placówkę opiekuńczo-wychowawczą lub regionalną placówkę opiekuńczo-terapeutyczną, zwanej dalej „osobą usamodzielnianą”, w przypadku gdy umieszczenie w pieczy zastępczej nastąpiło na podstawie orzeczenia sądu:
1) przyznaje się pomoc na:
- kontynuowanie nauki,
- usamodzielnienie,
- zagospodarowanie,
2) udziela się pomocy w uzyskaniu:
- odpowiednich warunków mieszkaniowych,
- zatrudnienia.
Pomoc na kontynuowanie nauki, na usamodzielnienie oraz na zagospodarowanie jest przyznawana osobie usamodzielnianej, która przebywała w pieczy zastępczej przez okres co najmniej:
1) 3 lat – w przypadku osoby usamodzielnianej opuszczającej rodzinę zastępczą spokrewnioną;
2) roku – w przypadku osoby usamodzielnianej opuszczającej rodzinę zastępczą niezawodową, rodzinę zastępczą zawodową, rodzinny dom dziecka, placówkę opiekuńczo-wychowawczą lub regionalną placówkę opiekuńczo-terapeutyczną.
Warunki przyznawania pomocy
1) Wyznaczenie opiekuna usamodzielnienia, którym może być (po wyrażeniu zgody):
- osoba tworząca rodzinę zastępczą lub prowadząca rodzinny dom dziecka,
- koordynator rodzinnej pieczy zastępczej,
- pracownik socjalny powiatowego centrum pomocy rodzinie lub ośrodka pomocy społecznej,
- osoba będąca w placówce opiekuńczo-wychowawczej albo regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej wychowawcą lub psychologiem,
- inna osoba wskazana przez osobę usamodzielnianą i zaakceptowana przez kierownika Centrum.
2) Opracowanie co najmniej na miesiąc przed osiągnięciem przez osobę usamodzielnianią pełnoletności, Indywidualnego programu usamodzielnienia, który powinien określać w szczególności:
- zakres współdziałania osoby usamodzielnianej z opiekunem usamodzielnienia,
- sposób uzyskania przez osobę usamodzielnianą wykształcenia lub kwalifikacji zawodowych, pomocy w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych oraz w podjęciu przez osobę usamodzielnianą zatrudnienia.
3) Złożenie wniosku zaopiniowanego przez opiekuna usamodzielnienia wraz z zaświadczeniem o kontynuowaniu nauki.
4) Udokumentowanie swojej sytuacji dochodowej, majątkowej, mieszkaniowej i osobistej – zgodnie z rodzajem wnioskowanej pomocy
a) Pomoc na kontynuowanie nauki przyznaje się osobie usamodzielnianej, jeżeli kontynuuje naukę:
- w szkole;
- w zakładzie szkolenia nauczycieli;
- w uczelni;
- na kursach, jeśli ich ukończenie jest zgodne z indywidualnym programem usamodzielnienia;
- u pracodawcy w celu przygotowania zawodowego.
Wysokość pomocy na kontynuowanie nauki wynosi nie mniej niż 759 zł miesięcznie. Pomoc przyznaje się na czas nauki, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez osobę usamodzielnianą 25. roku życia.
b) Pomoc na usamodzielnienie oraz pomoc na zagospodarowanie
Pomoc na usamodzielnienie może zostać wypłacona, w zależności od ustaleń indywidualnego programu usamodzielniania, jednorazowo lub w ratach, nie później jednak niż do ukończenia przez osobę usamodzielnianą 26. roku życia.
W przypadku, gdy osoba usamodzielniana otrzymuje pomoc na kontynuowanie nauki, pomoc na usamodzielnienie jest wypłacana po zakończeniu pobierania pomocy na kontynuowanie nauki. W uzasadnionych przypadkach pomoc na usamodzielnienie może zostać wypłacona w trakcie wypłacania pomocy na kontynuowanie nauki.
Wysokość pomocy na usamodzielnienie wynosi:
- w przypadku osoby usamodzielnianej opuszczającej rodzinę zastępczą spokrewnioną
- nie mniej niż 4.998 zł – jeżeli przebywała w pieczy zastępczej przez okres co najmniej 3 lat;
- w przypadku osoby usamodzielnianej opuszczającej rodzinę zastępczą niezawodową, rodzinę zastępczą zawodową, rodzinny dom dziecka, placówkę opiekuńczo-wychowawczą lub regionalną placówkę opiekuńczo-wychowawczą:
- nie mniej niż 9.991 zł – jeżeli przebywała w pieczy zastępczej przez okres powyżej 3 lat,
- nie mniej niż 4.998 zł – jeżeli przebywała w pieczy zastępczej przez okres od 2 do 3 lat,
- nie mniej niż 2.500 zł – jeżeli przebywała w pieczy zastępczej przez okres poniżej 2 lat, nie krócej jednak niż przez okres 1 roku.
Wysokość pomocy na zagospodarowanie
Pomoc na zagospodarowanie wypłacana jest jednorazowo, nie później niż do ukończenia przez osobę usamodzielnianą 26 roku życia, w wysokości nie niższej niż 2.272 zł, a w przypadku osoby legitymującej się orzeczeniem o umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności – w wysokości nie niższej niż 4.542 zł.
Pomoc na zagospodarowanie może być przyznana w formie rzeczowej.
Podstawa prawna
Dokumenty do pobrania:
Wniosek o udzielenie pomocy na kontynuowanie nauki
Klauzula informacyjna do wniosku o udzielenie pomocy na kontynuowanie nauki
